Dąb

Posadź dęba!

DĄB (Quercus robur L. lub Quercus petraea) - uważany za jedno z najważniejszych drzew liściastych w Polsce.  Symbolizuje siłę, potęgę i długowieczność. Przyjmuje się, że może przetrwać nawet 1000 lat, a wiek najstarszych dębów w Polsce szacuje się na ok. 700 lat.

Dęby rosną w różnych siedliskach – od miejsc takich jak półpustynie po lasy deszczowe. W większości związane są z lasami liściastymi zrzucającymi liście oraz z zimozielonymi w strefie umiarkowanej i z porą deszczową w okresie letnim. Kwiaty dębów zapylane są przez wiatr. Kwiaty męskie zebrane są w zwisające cienkie kotki, zwykle przerywane. Składają się tylko z 6 pręcików i kępki włosków. Kwiaty żeńskie są pojedyncze, rozwijają się wewnątrz miseczki i zawierają trzy słupki.

Dębowe owoce, czyli żołędzie są przysmakiem wielu dzikich zwierząt, po odpowiedniej obróbce nadają się także do spożycia dla ludzi. Z żołędzi można przygotować mąkę oraz kawę, a kora dębu stosowana jest w medycynie od bardzo dawna.

Do czego wykorzystuje się drewno dębowe?

Drewno dębowe zatopione pod wodą na co najmniej kilkaset lat zyskuje charakterystyczny czarny kolor i stanowi niezwykle cenny surowiec. Występuje także w Polsce i nazywane jest "polskim hebanem" lub "czarnym dębem".

Niegdyś czczony jako wyjątkowe drzewo, związane z deszczem, burzą i piorunami, w mitologii słowiańskiej mocno powiązany z męskością. W Grecji poświęcony był Zeusowi i według wierzeń dzięcioł, stukając w to drzewo, wywoływał deszcz. Słowianie z kolei uważali, że dąb wspierał nieboskłon, a jego korzenie schodziły do najgłębszych podziemi. 

To właśnie w tym drzewie miała kumulować się moc gromowładnego, najważniejszego w słowiańskim panteonie bóstwa – Peruna.

Szkodniki atakujące dęby

Słonik żołędziowiec, najgroźniejszy szkodnik dla żołędzi. Chrząszcz pojawiający się na wiosnę, żerujący w liściach. Wygryza nieregularne otwory i zatoki między nerwami. Samice wygryzają tunelowate otwory w niedojrzałych żołędziach, gdzie składają jaja. Uszkodzone żołędzie przedwcześnie opadają. 

System korzeniowy dębu uszkadzają:

• turkuć podjadek
• pędraki chrabąszczowate
• drutowce
• gąsienice motyli
• Letyniec, który powoduje powstawanie w korzeniach bulwiastych wyrośli. Korzenie zamierają, gdy opuszczą je imagines letyńca.

Owady żerujące na korze:

• szerszeń pospolity ich żer powoduje zamieranie pojedynczych pędów i drzew w wieku 1-10 lat

• zrąbień dębowiec składa swoje jaja u nasady dojrzałych pni, chodniki larw są proste i płaskie, przecinając warstwę kambium na obwodzie drzewa powodują jego zamieranie.

W marcu 2022 r. Dąb Dunin zwany Strażnikiem Puszczy Białowieskiej zdobył tytuł Europejskiego Drzewa roku, pokonując hiszpański Dąb z Lasu Bankietowego oraz Wielki Dąb Korkowy z Portugalii. 

Posadź DĄB!