Jarząb

JARZĄB (Sorbus aucuparia L.) - zaliczana do roślin wieloletnich. Występuje w Europie, południowo zachodniej Azji, zachodniej Syberii oraz na całym obszarze Polski. Jest to duży krzew dorastający do 10-15 metrów o pierzastych liściach. Charakteryzuje się czerwonymi owocami, które utrzymują się aż do jesieni.  Jej korona z biegiem czasu staje się kulista i osiąga nawet 6 metrów średnicy. Liście jarzębiny są niepatrzystnopierzastem mają 9-17 podługowatych listków, młode po roztarciu pachną marcepanem. Nie posiada dużych wymagań uprawowych, może rosnąć również na piaskach. Posiada głęboki system korzeniowy, dzięki czemu użyźnia glebę, jest jednak niezwykle wrażliwa na sól drogową. Wytrzymuje niedobory wody, jednak nie znosi zalewania korzeni.  Sadzone w parkach ogrodach, zieleni osiedlowej. Dobre drzewo przyuliczne. Stosowane w zadrzewieniach krajobrazowych i przydrożnych. 

Owoce jarzębu są kuliste, pomarańczowe, jednak mogą być także szkarłatnoczerwone. Wybarwiają się w połowie lipca, utrzymują się do połowy października. Bogate w witaminę C, są słodko-kwaśne, jednak wyczuwalna może być gorczyca. 

Białe drobne kwiatki o średnicy około 1 cm zebrane są w wielokwiatowe podbaldachy i stanowią źródło pokarmu dla pszczół. Jest jednym z najpopularniejszych drzew w Polsce. Jej owoce dawniej, ale i obecnie służyły do wyrobu korali. O jarzębinie napisano wiele piosenek. Jarzębina i jej znaczenie ma już swoje korzenie w wierzeniach ludowych. Podobno wczesne zrzucanie owoców wróżyło zbliżającą się wojnę lub epidemię. Dawniej sadzono ją na cmentarzach wierząc, że posiada moce powstrzymywania dusz zmarłych przed udaniem się poza granice cmentarza. Dzisiaj sprawdza się na tym terenie, ponieważ należy do roślin mało wymagających oraz często zachowuje swoje czerwone owoce do dnia Wszystkich Świętych.

Jest rośliną szeroko wykorzystywaną w medycynie naturalnej. Wyciągi z owoców stosuje się na kaszel i chrypę, pomaga w regulacji pracy serca. Owoce służą także jako lek na biegunki, w chorobach wątroby i płuc. Nalewka z jarzębiny wspomaga również układ trawienny. 

Drewno jarzębiny twarde i elastyczne o ładnym układzie słojów dawniej stosowane było do wyrobu lasek, fletów fujarek i klepek do beczek.

Jest to drzewo z reguły odporne na choroby i szkodniki. Jak jabłoń należy do drzew owocowych, często jest więc atakowana przez parcha roślin owocowych. Najgroźniejszą dla niej chorobą jest zamieranie pędów. Początkowo pojawiają się niewielkie plamy na liściach, które w konsekwencji doprowadzają do obumarcia całej gałęzi. Należy ją wówczas wyciąć. 

Inny problemem jest rdza jarzębu. Czerwono-rdzawe plamy pojawiają się na liściach z czasem zajmując ich całą powierzchnię. 

Posadź drzewo!